Türk demokrasi tarihine kara bir leke olarak geçen ve “E-muhtıra” olarak anılan 27 Nisan E-muhtırası’nın üzerinden 17 yıl geçti. Birçok kez askeri müdahale yaşayan Türk demokrasisi, 2007’de TBMM’de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçiminden önce ilk kez E-muhtıra krizine sahne oldu.
2007’de AK Parti’nin Cumhurbaşkanı adayının Abdullah Gül olacağını açıklaması, kendini “Cumhuriyetçi” diye tanımlayan çevrede rahatsızlığa neden oldu. Dönemin Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Büyükanıt, kuvvet komutanlarını yanına alıp basın toplantısı yaptı. Büyükanıt’ın “Cumhurbaşkanı Cumhuriyet’e sözde değil, özde bağlı olmalıdır” sözleri gündeme oturdu. “Eşi başörtülü Cumhurbaşkanı olamaz” sloganlarıyla Cumhuriyet mitingleri düzenlendi.
Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi bir başka polemik konusu ise “367 tartışması” oldu. Dönemin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Cumhurbaşkanlığı seçimi için Anayasa’da belirtilen 367 oyun, sadece karar yeter sayısı için değil, aynı zamanda toplantı yeter sayısı için de gerekli olduğu tezini ortaya attı. TBMM’de yapılacak oylamaya en az 367 milletvekilinin katılması gerektiği, aksi halde sonucun geçersiz olacağı öne sürüldü.
354 milletvekili olan AK Parti, tek başına cumhurbaşkanı seçemeyecekti. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Gül’ün adaylığından geri adım atmadı. 27 Nisan 2007’de Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu yapıldı. Gül, 361 milletvekilinin oy kullandığı ilk tur oylamada 357 oy aldı. CHP, seçimi Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) götürdü.
Aynı gece saat 23.30’da Genelkurmay Başkanlığı’nın internet sitesinde, Türk demokrasi tarihine “E-muhtıra” olarak geçen o bildiri yayınlandı. Bildiride “Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün, ‘Ne mutlu Türküm diyene’ anlayışına karşı çıkan herkes Türkiye Cumhuriyeti’nin düşmanıdır ve öyle kalacaktır. Türk Silahlı Kuvvetleri, bu niteliklerin korunması için kendisine kanunlarla verilmiş olan açık görevleri eksiksiz yerine getirme konusundaki sarsılmaz kararlılığını muhafaza etmektedir ve bu kararlılığa olan bağlılığı ile inancı kesindir” ifadeleri yer aldı.
Hükümet geri adım atmadı. Ertesi gün Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek “Başbakan’a bağlı bir kurum olan Genelkurmay Başkanlığı’nın herhangi bir konuda hükümete karşı ifade kullanması, demokratik hukuk devletinde düşünülemez” açıklamasıyla E-muhtıraya karşı durduklarını ilan etti. CHP’nin başvurusunu değerlendiren AYM, 1 Mayıs’ta 367 gerekçesiyle oylamayı iptal etti. Cumhurbaşkanı seçilemedi.
Erken seçim kararı alındı. Yüzde 46,6 oy alan AK Parti 341 milletvekili ile tek başına iktidar oldu. 20 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı seçiminin birinci turu yapıldı. İlk iki turda üçte iki çoğunluk olan 367 sayısına ulaşılamadığı için, 276 oyun aranacağı üçüncü tura gidildi. Gül, 28 Ağustos’taki üçüncü turda 339 oyla Türkiye Cumhuriyeti’nin 11’inci Cumhurbaşkanı seçildi. Büyükanıt, 8 Kasım 2012’de muhtıra metnini kendisinin kaleme aldığını açıkladı. Soruşturma açıldı. 21 Kasım 2019’da hayatını kaybedince dosya kapandı.
